قالیبافی یکی از هنرهای دیرینه ایرانیان است که افراد زیادی در سراسر کشور به آن مشغول هستند. برای انجام هرکار و هنری به یک سری ابزار نیاز داریم. در این هنر نیز باید از ابزار قالیبافی استفاده کرد.
دارقالی
اولین و مهمترین ابزار مورد نیاز برای بافت یک قالی، دار است. دار که پایه و اساس بافت یک قالی است، چهارچوبی فلزی یا چوبی میباشد که نخ چله دورآن پیچیده میشود.
خامه
خامه، پرز یا گوشت، نخهایی از جنس پشم گوسفند است که بعد از رنگآمیزی و تابیدن، از آن برای بافت قالی استفاده میشود. شکل خامه به صورت کلاف یا گلولههای توپی است. پرز بافت اصلی، همچنین نقش قالی را بوجود میآورد.
چاقو
دفه یا شانه فرش
دفه یا شانهی فرش وسیلهای فلزی است که دستهی آن روکشی از پلاستیک دارد. در سر این وسیله تیغههای آهنی به شکل شانه کنار هم قرار گرفتهاند. با دفه پود را میکوبند.
سیخ پود کشی
سیخ پود کشی، سیخی از جنس فلز نرم و فنری مانند است که سر آن قلاب شکل میباشد. این سیخ که جهت پود کشی مورد استفاده قرار میگیرد، در اندازههای ۲۰ تا ۷۰ سانت در بازار وجود دارد.
قشو
قشو یا شانه و یا اره، وسیلهای فلزی و اره شکل است که ظاهری پهن وکوتاه دارد. از قشو برای حذف پشمهای اضافی و جا افتادن گرهها استفاده میشود. قبل از قیچی در جهت خواب، فرش را قشو میکشند. قشو کشیدن باعث ایجاد صافی، ظرافت و یکنواختی در قالی میشود.
سوزنی
سوزنی یا چوب پهنا و یا پهنازن، وسیلهای است چنگک مانند که جهت کج نشدن فرش هنگام بافت بکار میرود.
قیچی
در قالیبافی، برای بریدن سر پرزها یا ضافی از قیچی استفاده میشود. فارق از رنگ و اندازه کاربرد همهی قیچیهای بافندگی به یک شکل است. هر چند که برخی از بافندگان از قیچیهای خانگی هم برای حذف سرپرزها استفاده میکنند و برخی دیگر در طول مدت بافت پرزهای اضافی فرش را نمیگیرند. و در انتها فرش را به کارخانههایی میدهند که کارشان قیچی فرش با قیچیهای بزرگ برقی میباشد.
برای آشنایی با این ابزار و کاربرد آنها با ما در دانش فرش همراه باشید.
سایت دانش فرش به فروش ابزار قالیبافی می پردازد.